Yeni ve Eski Uydu Tabanlı Gravite Modellerinin Karşılaştırılması: Kansas, ABD Örnek Çalışma

• Main Author: DOĞRU, Fikret
• Format: Article in Journal/Newspaper
• Language: English
• Published: Dokuz Eylül Üniversitesi 2021
• Subjects: Kansas,GOCE,XGM2019e_2159,gravite,uydu,karasal; Kansas,GOCE,XGM2019e_2159,gravity,satellite,terrestrial; Arctic
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/deumffmd/issue/64734/804996

Uydu tabanlı gravite modelleri son zamanlarda pek çok farklı alanda kullanılmaktadır. Verilere kolay erişilebilirlik, dağlık alanlar gibi zor koşullar için veya Arktik bölgeleri gibi erişilemeyen alanlar için doğrudan hesaplama imkanı büyük avantajlar sağlamaktadır. Ayrıca yeni uydular ve bu uydu verilerinden elde edilen yeni modeller sayesinde zaman içinde uzaysal çözünürlük artırılarak sığ çalışmalar yapmak mümkün olacaktır. Karasal verilerin kullanılmasıyla uzaysal çözünürlük artırılabilir ve böylelikle bir bölge için en düşük hataya sahip o bölgeyi temsil eden uydu gravite modeli belirlenebilmektedir. Bu en düşük hata modeli ile yapılan çalışmalardan elde edilen sonuçların o bölgeyi en iyi şekilde temsil ettiği düşünülmektedir. Bu çalışma kapsamında, Kansas eyaletinde toplanan karasal gravite verileri kullanılarak eski ve güncel uydu yerçekimi modelleri için denemeler yapılmıştır. Ayrıca, sadece GOCE uydu gravite modelleri (uzun dalga boyları) ve kombine modeller (kısa dalga boyları) kullanılarak farklı derece ve sırada karşılaştırmalar yapılmıştır. Uydu modelleri ve karasal veriler arasındaki en düşük hata 8,63 mGal olarak XGM2019e_2159 ve ERTM2160 kombinasyonundan elde edilmiştir. GOCE modelleri arasındaki karşılaştırmada, GOCE TIM R5 modeli 9,94 mGal farkla en düşük hatayı vermiştir. Diğer birleşik modeller ile XGM2019e_2159 modelinden elde edilen sonuçlar arasındaki farkın 2190'a kadar olan derece için 0,4 mGal'ı geçmediği ve bu değerler jeofizik çalışmalar için önemli olmadığı halde jeodezik çalışmalar için önemlidir. Satellite-based gravity models have been used constantly in many different areas recently. The easy accessibility of the data provides great advantages for difficult conditions such as mountainous areas or the ability to calculate directly for inaccessible areas such as Arctic regions. In addition, shallow studies are possible by increasing the spatial resolution over time by using new satellites and new models obtained from these satellite data. Spatial resolution can be increased with the use of terrestrial data and thus the most representative satellite gravity model which has the lowest error may be determined for a region. It is thought that the results obtained from the studies with this lowest error model represent that region in the best way. Within the scope of this study, experiments were conducted for former and current satellite gravity models using terrestrial gravity data that was collected in Kansas state. Besides, comparisons were made at different degree/order using only GOCE satellite gravity models (long wavelengths) and combined models (short wavelengths). As 8.63 mGal lowest error between satellite models and terrestrial data was obtained from XGM2019e_2159 and ERTM2160 combination. In the comparison between GOCE models, GOCE TIM R5 model gave the lowest error with a difference of 9.94 mGal. Although it is observed that the difference between the other combined models and the results obtained from the XGM2019e_2159 model does not exceed 0.4 mGal for degree up to 2190 and these values are not considered as a big difference in geophysical studies, but the sensitivity of these values is much more important in geodetic studies.