BİR ARNAVUT VATANSEVERİ OLARAK MÜSLÜMAN BİR OSMANLI AYDINI: ŞEMSEDDİN SAMİ BEY FRASHERİ'DE TÜRK MİLLİYETÇİLİĞİNİN SINIRLARI

• Main Author: ŞEVİK, Ruziye
• Format: Article in Journal/Newspaper
• Language: Turkish
• Published: Haluk KAYICI 2020
• Subjects: Şemseddin Sami,Milliyetçilik,Türk Milliyetçiliği,Arnavut Milliyetçiliği; Ön; Kalan; sami
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/madergisi/issue/53924/708227

Türk dilinin hala önemini koruyan sözlüğü Kamus-i Türkî’nin yazarı Şemseddin Sami Bey Frasheri, Türk dili hakkındaki kapsamlı çalışmaları ve bu çalışmalarda ileri sürdüğü fikirleri ile Türklükten bahsederken kullandığı “biz” dili dolayısıyla Türk milliyetçi düşününde “Türk milliyetçiliğinin öncüsü” rolüne layık görülmektedir. Diğer yandan etnik köken itibariyle Arnavut olan Sami Bey Frasheri, Arnavutlukta Arnavutluk Ne İdi, Nedir, Ne Olacak? isimli yazarı belirsiz bir risale üzerinden Arnavutçuluğu ile ön plana çıkartılmaktadır. Milliyetçilik fikrini idrak etmekten önce milliyetçi düşünceye maruz kalan bir insan olarak Sami, Osmanlı aydınları arasında milliyetçilik fikrinin alacağı yolu en erken fark edenlerden biri olmuş ve temelinde “milliyetçilik”e olan bağlılığın yattığı eserler ortaya koymuştur. Bu makale Şemseddin Sami Bey Frasheri’deki “milliyetçilik” fikrinin bütünlüğünü bozmaksızın, onda tezahür eden Türk milliyetçiliğini incelemektedir. Söz konusu bütünlüğü korumak adına önce Sami’nin “milliyetçilik”i, sonrasında Arnavut milliyetçi söyleme katkıları ve bu bilgiler ışığında eserlerinden hareketle Türk milliyetçiliğine yaptığı öncülük değerlendirilmiştir.