ŞEMSETTİN SAMİ’YE İSNAT EDİLEN ARNAVUTLUK NE İDİ, NEDİR, NE OLACAK? ADLI ESER ÜZERİNE BİR TARTIŞMA

• Main Author: TOPALOĞLU, Yüksel
• Format: Article in Journal/Newspaper
• Language: Turkish
• Published: Trakya University 2015
• Subjects: Arnavutluk,Şemsettin Sami,Orhan Seyfi Orhon,Çınaraltı,tartışma; sami
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/trkede/issue/40957/494778

Bir Tanzimat aydını olanŞemsettin Sami, hayatını Türk kültürü, sanatı, edebiyatı, dili gibi son derecegeniş bir sahaya adayan ve bu adanmışlığı hâlen bugün bile aşılamamış bazı ölmezeserleriyle somutlayan büyük bir âlimdir. Bu, tartışmasız bir gerçektir. Ancako, sadece bu yönüyle değil, söz konusu eserlerdeki tavrı ve duruşuyla da sonderece dikkate değer bir şahsiyettir. Çünkü Şemsettin Sami, devrin önemlicereyanlarından biri olan milliyetçiliğin gücünü çok erkenden fark eden ve buçerçevede Türk kültürü, sanatı, dili ve edebiyatına yönelerek “Türkçü” tavrınıaçıkça belli edenlerdendir. Ne var ki Türk kültür ve irfanına hayatını vakfedenbu Türkçü âlim, kendisine isnat edilen Arnavutluk Ne İdi, Nedir, Ne Olacak? adlıeser dolayısıyla Cumhuriyet’in ilk çeyreğinde Türkçü tavrından taban tabana zıtbir görüntüyle söz konusu edilecektir. Üstelik bunu, ilginç ama kendisi gibiTürkçü bir isim olan Orhan Seyfi Orhon gündeme getirecektir. Orhan Seyfi Orhon,1940’lı yılların ortalarına doğru yukarıda adını andığımız eser üzerine başındabulunduğu Çınaraltı dergisinde “Koynumuzda Beslediklerimiz! Bir Hiyanet veNankörlük Vesikası” başlıklı bir dizi neşriyatta bulunur. Bu neşriyattaŞemsettin Sami’ye isnat edilen Arnavutluk Ne İdi, Nedir, Ne Olacak? adlımetinden bazı pasajlar verirken beraberinde dikkatli bir dille yorumlardabulunur. Buna, diğer gazetelerden yazarlar ve okurlar da katılır. Böylece konufarklı noktalara evrilir ve bir tartışma süreci başlar. Bu makalede söz konusuneşriyat üzerine başlayan tartışmalar merkeze alınarak değerlendirilecektir.