Meteorolojik Göstergeler Işığında Kuzey Atlantik Salınımının Göller Bölgesi Su Seviyeleri Üzerindeki Etkisi

• Main Authors: DOGAN, Mustafa, OZGENC AKSOY, Aysegul
• Format: Article in Journal/Newspaper
• Language: English
• Published: Dokuz Eylül Üniversitesi 2019
• Subjects: Meteorolojik Parametreler,Göl Seviyeleri,Kuzey Atlantik Salınımı,Göller Bölgesi; Meteorological Parameters,Lake Levels,North Atlantic Oscillation,Turkish Lakeland; Atlantik; Kendall; North Atlantic; North Atlantic oscillation
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/deumffmd/issue/42470/460033

Küreseliklim değişikliğinin ve Kuzey Atlantik Salınımının (KAS) Türkiye’deki sukaynaklarına olan etkisi son yıllarda gerçekleştirilen çalışmalar ilearaştırılmaktadır. Büyük iklim olayları yalnızca sıcaklık ve yağışları değilaynı zamanda buna bağlı olarak buharlaşma, akış, yer altı depolaması ile denizve göl seviyelerini de etkilemektedir. Bu çalışma kapsamında Göller Bölgesi’ndeyer alan Türkiye’nin üç büyük gölüne ait seviyelerin (Eğirdir, Beyşehir veBurdur Gölleri) küresel iklim değişikliği ve Kuzey Atlantik Salınımı iledeğişimi incelenmiştir. Bu süreçte yalnızca iklim göstergeleri değil aynızamanda meteorolojik verilerin de zaman içinde değişimi değerlendirilmiştir.Eğilim araştırmaları ve gidişlerin korelasyonları Mann-Kendall tekniği ileboyutsuzlaştırılmış z istatistikleri yardımıyla gerçekleştirilmiştir.Çalışmanın sonucunda, üç gölün seviye verilerin Kuzey Atlantik Salınımındangüçlü ve ters yönlü bir şekilde etkilendiği belirlenmiştir. Bulgular, eşlenik tsınaması ile tespit edilen 1990’ların başındaki dönüm noktaları ile oldukçauyumludur. Boyutsuz verilerin analizi ile göl seviyelerinin ve yağışların1985’ten sonra düşmeye başladığı bulunmuştur. The impact of the global climate change and the NorthAtlantic Oscillation (NAO) on water resources in the geography of Turkey havebeen revealed as a result of the investigations in recent years. Big climateevents have not only a direct effect on the temperature and rainfall but alsohave an indirect effect on the evaporation, runoff, underground storage, andsea-lake level changes depending on these meteorological parameters.In this study, it has beeninvestigated how the level variations of the three biggest Turkish lakes(Egirdir, Beysehir and Burdur in Turkish Lakeland) are effected from the globalclimate change and NAO. This process will be evaluated not only with climateindicators but also with the time variations of the meteorological data.According to the results it is revealed that the meteorological parameters ofTurkish Lakeland are not affected strongly from North Atlantic Oscillation.However it is found that the lake levels are affected inversely from NorthAtlantic Oscillation and evaporation data. Turning points were also determinedby using paired t test in the early 1990s for lake level data sets. Byanalyzing the dimensionless data it is found that lake levels andprecipitations start to decrease after the year 1985.