HİTİT MİTOLOJİSİNDE TANRILARIN YER ALTINA İNİŞİ

• Main Author: KIYMET, Kurtuluş
• Format: Article in Journal/Newspaper
• Language: unknown
• Published: Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi 2014
• Subjects: Hititler,Hurriler,Yer altına iniş,İnanna/İştar,Teşup; The Hittites,The Hurrians,Descent to the Underworld,Inanna/Ishtar,Teshup; Bya; Ushka; sami
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/fe/issue/26053/274410

Tanrıça İnanna, Sümerlilerin en önemli tanrıçasıdır. O ve eşi Dumuzi ile ilgili mitleryüzyıllar boyunca tabletler üzerine yazılmış ve nesilden nesile aktarılmıştır. İnanna’nınünü Mezopotamya sınırlarını da aşmıştır. Eşi Çoban Tanrısı hakkındaki yakarılar özellikleİbranileri etkilemiştir. Sami kültürlerde İştar olarak adlandırılan İnanna, Hurriler aracılığıile Hitit panteonunda kendisine fazlasıyla yer edinmiştir.Hitit mitolojisinde, Eski Mezopotamya kültüründen çok iyi bildiğimiz tanrıların yeraltına inişi motifinin iki örneği bulunmaktadır. Bunlardan biri, İştar/Şa(w)uşka’nın, diğeriise Fırtına Tanrısı Teşup’un yer altına inişidir. İştar/Şa(w)uşka örneği, Mezopotamya’nınen önemli tanrıçası İnanna ile ilgili öyküden kaynaklanmaktadır ve Mukişli MUNUSŠU.GIAllaiturahhi’nin büyü ritüellerinin içerisinde yer almaktadır. Teşup’un yer altına inişi adlı öykü ise Suriye kökenli Serbest Bırakma Şarkısı’na dâhildir. Her iki anlatı, Hititkültürüne Hurriler sayesinde kazandırılmıştır.İştar/Şa(w)uşka’nın yer altına inişini anlatan öykü Hititçede ne yazık ki çok azkorunmuştur. Bu nedenle, Nippur kökenli aynı öykü ile karşılaştırma imkânı fazladeğildir. Teşup’un yer altına inişini anlatan mit ise daha ayrıntılıdır ve iki dillidir. Hurriceve Hititçe yazılmıştır. Bir büyü ritüelinden anlaşıldığına göre yer altı tanrıları, HavaTanrısı tarafından yer altına hapsedilmiştir. Bu nedenle Teşup’un yer altına inişi ve yeraltı tanrıları ile aynı sofrada yemek yemesi dikkat çekicidir. Metnin devamı kırık olduğuiçin bunun sebebini anlamak mümkün değildir. Ancak, Teşup’u ortadan kaldırmakamacıyla hazırlanmış bir tuzaktan söz etmek mümkündür. Goddess Inanna is the most important goddess of the Sümerians. The myths relatedto her and her husband Dumuzi were written on the tablets for centuries and passeddown from generation to generation. Inanna’s reputation also exceeded the borders ofMesopotamia. The prayers about her Shepherd God husband especially affected theHebrews. Inanna, called Ishtar in Semitic cultures, appeared in the Hittite pantheonthrough the Hurrians.In Hittite mythology, there are two examples of the motifs in which the descent ofthe gods–known very well in the Ancient Mesopotamian culture–to the underworld isdepicted. One of them is Ishtar/Sha(w)ushka’s, and the other one is Storm God Teshup’sdescent to the underworld. The example of Ishtar/Sha(w)ushka originates from the storyrelated to Inanna, the most important goddess of Mesopotamia, and is involved in themagic rituals of MUNUSŠU.GI Allaiturahhi from Mukish. The story of Teshup’s descentto the underworld is included in the Song of Release originating in Syria. Both of thenarratives were added to the Hittite culture thanks to the Hurrians.The story about Ishtar/Sha(w)shka’s descent to the underworld was unfortunatelypreserved very little in Hittite language. Thus, there is not too much possibility of comparingit with the same story of Nippur origin. The myth of Teshup’s descent to the underworld ismore detailed and bilingual. It was written in Hittite and Hurrian language. Understood bya magic ritual, the underworld gods were imprisoned to underworld by the weather god.For this reason, Teshup’s descent to the underworld and dining with the underworld godsat the same table is noteworthy. It is not possible to understand the reason as the rest ofthe text is broken. However, it is possible to speak of a trap designed to eliminate Teshup.