YAKUT DİLİNİN ESKİ TÜRKÇE, DOĞU TÜRKÇE LEHÇELERİ VE MOĞOL DİLLERİ İLE TARİHİ BAĞLANTILAR

• Main Author: LEVIN, Gerasim
• Format: Article in Journal/Newspaper
• Language: Turkish
• Published: Hayrettin İVGİN 2012
• Subjects: leksikal semantic sınıflandırma,Türkçe ve Moğolca,Yakutça,yapısal semantic farklılıklar; лексико-семантические группы,тюркские и монгольские языки,якутский язык,структурно-семантические особенности; lexical semantic group,Turkic and Mongol languages,Yakut language,structural semantic peculiarities; Yenisey; Yakut; Якутский язык
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/kdeniz/issue/16859/175497

Bu makalede, Yakutça’nın eski Türk dilleri ile Doğu Türkçeleri ve Moğol dilleri ile olan ilişkileri üzerinde durulacaktır. Eski Türk-Yakut dilleri arasındaki benzerlikler ile ilgili Türkçe ve Moğol dil benzerliklerini toplam sayısı tanımlanmaktadır; bu bağlamdaTürkçe ve Moğol soneklerinin yapısal, fonetik ve semantik farklılıklarının tutarlılığı ve esnekliği ile ilgili ilkeler belirlenmektedir; kıyas bağlamında ise, Yakut heceleme alt sisteminin değişimleri eski Türkçe, eski Moğolca, Moğol yazı dili ve günümüz Türkçesi ile Moğol dilleri arasındaki yapılar doğrultusunda incelenmektedir; Yakut dilinin eski Orhun, Yenisey ve Doğu Türkistan anıtlarındaki dil ile kıyası yapılmaktadır. В статье рассматривается вопрос исторической связи якутского и древних тюркских языков в их взаимоотношении с восточно-тюркскими и монгольскими языками. Определяется общее количество тюркских и монгольских репрезентаций в древнетюркско-якутских параллелях; в этом плане устанавливается характер устойчивости и изменчивости структурно-фонетических и семантических особенностей тюрко-монгольских рефлексов; в сравнительном плане анализируется особенность лексического пласта якутского языка в системе древнетюркского, старомонгольского, письменно-монгольского и современных тюрко-монгольских языков; анализируется отношение якутского языка к руническим текстам орхонских, енисейских, восточно-туркестанских памятников. The issue of historical connection of the Yakut language with the Old Turkic languages in their relationship with the Eastern Turkic and Mongolian languages is considered in the article. The total number of the Turkic and Mongolian revealings in Old Turkic-Yakut parallels is defined; in this context the principles of the stability and mobility of structural and phonetic and semantic peculiarities of Turkic and Mongolian reflexes are determined; in terms of comparison the Yakut lexical subsystem peculiarity in the systems of Old Turkic, Old Mongolian, the Mongolian written language and the present-day Turkic and Mongolian languages is analyzed; the Yakut language relation to the runic inscriptions of the Orhon, Yenisei and East Turkestan monuments is analyzed.