Antalya ve yöresi ağızlarında birincil uzun ünlüler
İlk yazılı örneklerini VIII. yy’dan itibaren görmeye başladığımız ve dünya üzerinde yaklaşık 250 milyon konuşuru olan Türkçenin ilk dönemlerinden bugüne kadar geçirdiği tüm evrelerinde, yaşayan Türk lehçelerinde ve Türkiye Türkçesi ağızlarında birincil uzun ünlülerin var olup olmaması Türk dili ile...
Published in: | RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi |
---|---|
Main Author: | |
Format: | Article in Journal/Newspaper |
Language: | Turkish |
Published: |
Yakup YILMAZ
2023
|
Subjects: | |
Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/pub/rumelide/issue/80552/1379161 https://doi.org/10.29000/rumelide.1379161 |
id |
ftdergipark2ojs:oai:dergipark.org.tr:article/1379161 |
---|---|
record_format |
openpolar |
spelling |
ftdergipark2ojs:oai:dergipark.org.tr:article/1379161 2023-11-12T04:27:59+01:00 Antalya ve yöresi ağızlarında birincil uzun ünlüler BÖLÜK, Ramazan 2023-09-05 application/pdf https://dergipark.org.tr/tr/pub/rumelide/issue/80552/1379161 https://doi.org/10.29000/rumelide.1379161 tur tur Yakup YILMAZ https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3488179 https://dergipark.org.tr/tr/pub/rumelide/issue/80552/1379161 doi:10.29000/rumelide.1379161 Issue: Ö13 260-275 2148-7782 2148-9599 RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi RumeliDE Journal of Language and Literature Studies Birincil uzun ünlüler;ünlü uzunlukları;ses bilgisi;Antalya ve Yöresi Ağızları;Türkiye Türkçesi Ağızları New Turkish Language (Turkish of Old Anatolia Ottoman Turkiye) Yeni Türk Dili (Eski Anadolu Osmanlı Türkiye Türkçesi) info:eu-repo/semantics/article 2023 ftdergipark2ojs https://doi.org/10.29000/rumelide.1379161 2023-10-26T17:10:37Z İlk yazılı örneklerini VIII. yy’dan itibaren görmeye başladığımız ve dünya üzerinde yaklaşık 250 milyon konuşuru olan Türkçenin ilk dönemlerinden bugüne kadar geçirdiği tüm evrelerinde, yaşayan Türk lehçelerinde ve Türkiye Türkçesi ağızlarında birincil uzun ünlülerin var olup olmaması Türk dili ile ilgilenen araştırmacıların tartışa geldiği bir konudur. Geçmişten günümüze kalabilen tarihî metinlerde kullanılan alfabe farklılığı ve bu alfabelerin Türkçenin ses özelliklerini tam olarak karşılayamayışı ve imla birliğinin olmaması uzun ünlülerin takibini zorlaştırmıştır. Bu sebeple araştırmacılar tarafından Yakut, Türkmen ve Halaç lehçelerinde sistemli olarak tespit edilen uzun ünlülüler diğer lehçe ve ağızlarda günümüze gelinceye kadar kısalma eğilimine girmiş ve bugün birçok dilbilgisi kitabında “Türkçede uzun ünlü yoktur.” ifadesi ile yok hükmünde sayılmıştır. XX. yy’da araştırmacıların yaptığı çalışmalar neticesinde ölçünlü Türkiye Türkçesine kaynaklık eden Türkiye Türkçesi ağızlarından derlenen ve üzerinde inceleme yapılan metinlerde birincil uzun ünlülerin dağınık da olsa korunduğu görülmektedir. Türkiye Türkçesi ağızlarında tespit edilen birincil uzun ünlülerin Batı Anadolu ağızlarında farklı düzeylerde olduğu araştırmacılar tarafından ortaya konulmuştur. Bu çalışmada Ana Türkçeden beri var olduğu tasavvur edilen birincil uzun ünlülerin Antalya ve yöresi ağızlarındaki durumları incelenecektir. Çalışmanın sonunda Tekin’in (1995) eseri esas alınarak tespit edilen birincil uzun ünlülü kelimelerin listesi verilecek ve bu kelimelerin farklı dönem lehçe ve şivelerdeki durumları gösterilecektir. Article in Journal/Newspaper Yakut DergiPark Akademik (E-Journals) RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi Ö13 260 275 |
institution |
Open Polar |
collection |
DergiPark Akademik (E-Journals) |
op_collection_id |
ftdergipark2ojs |
language |
Turkish |
topic |
Birincil uzun ünlüler;ünlü uzunlukları;ses bilgisi;Antalya ve Yöresi Ağızları;Türkiye Türkçesi Ağızları New Turkish Language (Turkish of Old Anatolia Ottoman Turkiye) Yeni Türk Dili (Eski Anadolu Osmanlı Türkiye Türkçesi) |
spellingShingle |
Birincil uzun ünlüler;ünlü uzunlukları;ses bilgisi;Antalya ve Yöresi Ağızları;Türkiye Türkçesi Ağızları New Turkish Language (Turkish of Old Anatolia Ottoman Turkiye) Yeni Türk Dili (Eski Anadolu Osmanlı Türkiye Türkçesi) BÖLÜK, Ramazan Antalya ve yöresi ağızlarında birincil uzun ünlüler |
topic_facet |
Birincil uzun ünlüler;ünlü uzunlukları;ses bilgisi;Antalya ve Yöresi Ağızları;Türkiye Türkçesi Ağızları New Turkish Language (Turkish of Old Anatolia Ottoman Turkiye) Yeni Türk Dili (Eski Anadolu Osmanlı Türkiye Türkçesi) |
description |
İlk yazılı örneklerini VIII. yy’dan itibaren görmeye başladığımız ve dünya üzerinde yaklaşık 250 milyon konuşuru olan Türkçenin ilk dönemlerinden bugüne kadar geçirdiği tüm evrelerinde, yaşayan Türk lehçelerinde ve Türkiye Türkçesi ağızlarında birincil uzun ünlülerin var olup olmaması Türk dili ile ilgilenen araştırmacıların tartışa geldiği bir konudur. Geçmişten günümüze kalabilen tarihî metinlerde kullanılan alfabe farklılığı ve bu alfabelerin Türkçenin ses özelliklerini tam olarak karşılayamayışı ve imla birliğinin olmaması uzun ünlülerin takibini zorlaştırmıştır. Bu sebeple araştırmacılar tarafından Yakut, Türkmen ve Halaç lehçelerinde sistemli olarak tespit edilen uzun ünlülüler diğer lehçe ve ağızlarda günümüze gelinceye kadar kısalma eğilimine girmiş ve bugün birçok dilbilgisi kitabında “Türkçede uzun ünlü yoktur.” ifadesi ile yok hükmünde sayılmıştır. XX. yy’da araştırmacıların yaptığı çalışmalar neticesinde ölçünlü Türkiye Türkçesine kaynaklık eden Türkiye Türkçesi ağızlarından derlenen ve üzerinde inceleme yapılan metinlerde birincil uzun ünlülerin dağınık da olsa korunduğu görülmektedir. Türkiye Türkçesi ağızlarında tespit edilen birincil uzun ünlülerin Batı Anadolu ağızlarında farklı düzeylerde olduğu araştırmacılar tarafından ortaya konulmuştur. Bu çalışmada Ana Türkçeden beri var olduğu tasavvur edilen birincil uzun ünlülerin Antalya ve yöresi ağızlarındaki durumları incelenecektir. Çalışmanın sonunda Tekin’in (1995) eseri esas alınarak tespit edilen birincil uzun ünlülü kelimelerin listesi verilecek ve bu kelimelerin farklı dönem lehçe ve şivelerdeki durumları gösterilecektir. |
format |
Article in Journal/Newspaper |
author |
BÖLÜK, Ramazan |
author_facet |
BÖLÜK, Ramazan |
author_sort |
BÖLÜK, Ramazan |
title |
Antalya ve yöresi ağızlarında birincil uzun ünlüler |
title_short |
Antalya ve yöresi ağızlarında birincil uzun ünlüler |
title_full |
Antalya ve yöresi ağızlarında birincil uzun ünlüler |
title_fullStr |
Antalya ve yöresi ağızlarında birincil uzun ünlüler |
title_full_unstemmed |
Antalya ve yöresi ağızlarında birincil uzun ünlüler |
title_sort |
antalya ve yöresi ağızlarında birincil uzun ünlüler |
publisher |
Yakup YILMAZ |
publishDate |
2023 |
url |
https://dergipark.org.tr/tr/pub/rumelide/issue/80552/1379161 https://doi.org/10.29000/rumelide.1379161 |
genre |
Yakut |
genre_facet |
Yakut |
op_source |
Issue: Ö13 260-275 2148-7782 2148-9599 RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi RumeliDE Journal of Language and Literature Studies |
op_relation |
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3488179 https://dergipark.org.tr/tr/pub/rumelide/issue/80552/1379161 doi:10.29000/rumelide.1379161 |
op_doi |
https://doi.org/10.29000/rumelide.1379161 |
container_title |
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi |
container_issue |
Ö13 |
container_start_page |
260 |
op_container_end_page |
275 |
_version_ |
1782341373030039552 |