YAKOV İVANOVİÇ (JAKOB İOGANN) LİNDENAU VE ONUN ÇALIŞMALARINDA YAKUTLAR

• Published in: Frontiers in Earth Science
• Main Author: DURANLI, Muvaffak
• Format: Article in Journal/Newspaper
• Language: Turkish
• Published: Sanat ve Dil Araştırmaları Enstitüsü - SADA 2013
• Subjects: Siberia,research expeditions,Y.I. Lindeanu,Yakuts; Sibirya,araştırma grupları,Y. İ. Lindenau,Yakutlar; Kamchatka; Yakut; Yakuts; Siberia
• Online Access: https://dergipark.org.tr/tr/pub/sad/issue/11205/133806; https://doi.org/10.7816/sad-01-01-01

ABSTRACT The Empire’s search for land and new resource speeded up in great measure studies done in Siberia in 18th century. The First Kamchatka Expedition lasted from 1725 to 1730 and the Second Kamchatka Expedition lasted from 1733 to 1743, also the increase of Russian domination in Siberia helped provide new resources to the country’s economy. The local population of Siberia that was generally far from a steady state system had to compromise with this new system which came on this territory. Research expeditions which made real dreams of Peter the Great didn’t just research geography of Siberia, its underground and ground sources but also provided multi-perspective research of small communities that settled in this territories. Yakov Ivanovich Lindenau who was member of the Second Kamchatka Expedition at first came to Siberia as an ordinary translator. In time, he made important studies on both geographical descriptions and multi-perspective descriptions of Siberian people, particularly Yakuts. The ignoring of his scientific heritage for a long time was caused by the fact that Lindenau who was a European with Russian citizenship wrote his reports in German and was considered as just a “simple translator” in this period. In this article, Yakov Ivanovich Lindenau’s life, his place in the studies on Siberia and his contribution to the Yakut culture will be discussed. Key words: Siberia, research expeditions, Y.I. Lindeanu, Yakuts. ÖZET Çarlığın toprak ve yeni kaynak arayışları, XVIII. yüzyılda Sibirya topraklarında yapılan araştırmalara büyük bir hız verilmesini sağlamıştır. 1725- 1730 tarihleri arasında Birinci Kamçatka Araştırma Grubu’nun, 1733- 1743 tarihleri arasında da İkinci Kamçatka Araştırma Grubu’nun çalışmaları, Rusya’nın Sibirya’daki hakimiyetini arttırmasını, ülke ekonomisine yeni kaynaklar sağlamasına yardımcı olmuştur. Genel olarak düzenli bir devlet sisteminden uzak olan Sibirya’nın yerli halkları topraklarına gelen bu yeni sistemle uzlaşmak durumunda kalmıştır. I. Petro’nun hayallerini gerçekleştiren araştırma gezileri, Sibirya topraklarının sadece coğrafi, yer altı ve yer üstü kaynaklar açısından incelemekle kalmamış, bu toprakları yurt edinmiş küçük toplulukların da çok yönlü incelenmesini sağlamıştır. İkinci Kamçatka Araştırma Grubu kadrosunda yer alan, Yakov İvanoviç Lindenau, başlangıçta bu araştırma grubunun sıradan bir çevirmeni olarak Sibirya topraklarına gelir. Zaman içinde gerek coğrafi tasvirleri gerekse başta Yakut olmak üzere, diğer Sibirya halklarının çok yönlü tasvirleriyle bu alanda önemli çalışmalar yerine getirir. Avrupa kökeni Rusya vatandaşı Lindenau’nun raporlarının genel olarak Almanca yazılmış olması, onun bu dönemde sadece basit bir “çevirmen” olarak görülmesi onun bilimsel mirasının uzun yıllar göz ardı edilmesine neden olmuştur. Makalede Yakov İvanoviç Lindenau’nun hayatı, onun Sibirya araştırmaları içindeki yeri, Yakut kültürü ile ilgili çalışmalara katkısı ele alınmaya çalışılacaktır. Anahtar kelimeler: Sibirya, araştırma grupları, Y. İ. Lindenau, Yakutlar.