DÜSTÛRNÂME-İ ENVERÎ İLE DEDE KORKUT TÜRKİSTAN/TÜRKMEN SAHRA/GÜNBET YAZMASINDA YER ALAN EJDER MOTİFİNİN İŞLEVİ ÜZERİNE
Düstûrnâme-i Enverî, 15. yüzyılının ikinci yarısında (1465) Fatih Sultan Mehmed’in hükümranlığı sırasında yazılmış 118 yapraktan oluşan Osmanlı döneminin en eski tarih kitaplarından biridir. Eski Anadolu Türkçesi ile mesnevî biçiminde yazılmış olan Düstûrnâme, 3730 beyitten oluşmaktadır. Eserin Osma...
Published in: | Motif Akademi Halk Bilimi Dergisi |
---|---|
Main Author: | |
Format: | Article in Journal/Newspaper |
Language: | Turkish |
Published: |
Motif Yayıncılık
2022
|
Subjects: | |
Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/pub/mahder/issue/72589/1162654 https://doi.org/10.12981/mahder.1162654 |
id |
ftdergipark2ojs:oai:dergipark.org.tr:article/1162654 |
---|---|
record_format |
openpolar |
spelling |
ftdergipark2ojs:oai:dergipark.org.tr:article/1162654 2023-05-15T16:04:55+02:00 DÜSTÛRNÂME-İ ENVERÎ İLE DEDE KORKUT TÜRKİSTAN/TÜRKMEN SAHRA/GÜNBET YAZMASINDA YER ALAN EJDER MOTİFİNİN İŞLEVİ ÜZERİNE BİLGE SAVCI, Esra 2022-08-15 application/pdf https://dergipark.org.tr/tr/pub/mahder/issue/72589/1162654 https://doi.org/10.12981/mahder.1162654 tur tur Motif Yayıncılık https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2598737 https://dergipark.org.tr/tr/pub/mahder/issue/72589/1162654 doi:10.12981/mahder.1162654 Volume: 15, Issue: 39 708-725 1308-4445 2822-5538 Motif Academy Journal of Folklore Motif Akademi Halkbilimi Dergisi Düstûrnâme-i Enverî;Dede Korkut Türkistan/Türkmen Sahra/Günbet Yazması;Sözel dokuma;Ejderha;İşlev Folklor Folklore info:eu-repo/semantics/article 2022 ftdergipark2ojs https://doi.org/10.12981/mahder.1162654 2022-09-15T17:02:25Z Düstûrnâme-i Enverî, 15. yüzyılının ikinci yarısında (1465) Fatih Sultan Mehmed’in hükümranlığı sırasında yazılmış 118 yapraktan oluşan Osmanlı döneminin en eski tarih kitaplarından biridir. Eski Anadolu Türkçesi ile mesnevî biçiminde yazılmış olan Düstûrnâme, 3730 beyitten oluşmaktadır. Eserin Osmanlı tarihi ile ilgili olan bölümünde Şeh Melik ve oğulları Gündüz ile Gök Alp’in ejderhayla mücadelesinin anlatıldığı metin bulunmaktadır. Metinde, ejderhanın başını almak için çıkan beylerin yaşadıkları durumlar ve sonrasında gelişen olaylar anlatılmaktadır. Dede Korkut Türkistan/Türkmen Sahra/Günbet Yazması, tarihinin henüz tahmin edilemediği ancak 17.-18. yüzyıl aralığında yazıya alınmış olabileceği söylenen 31 varaktan oluşan bir eserdir. Yazma içerinde Salur Kazan’ın ejderhayı öldürmesi ile ilgili olan anlatı yer almaktadır. Çalışmada, Oğuz-nâme özelliği gösteren bu metinlerde geçen ejderha ile mücadelenin anlatıldığı kısımlar işlevleri yönünden incelenmiştir. Sözlü yaratıcılık ortamının, yazılı yaratıcılık ortamına etkileri metinler nezdinde değerlendirilmiştir. Ejderha motifinin metinler içerisindeki işlevleri tartışılmış ve ejderha motifinin, kaynağı ya da kökeni her ne olursa olsun, halk muhayyilesinde canlılığını koruduğu ve etki alanın geniş olması neticesinde bu metinlerde de yer aldığı sonucuna ulaşılmıştır. Article in Journal/Newspaper ejder DergiPark Akademik (E-Journals) Sultan ENVELOPE(-55.317,-55.317,-61.150,-61.150) Motif Akademi Halk Bilimi Dergisi |
institution |
Open Polar |
collection |
DergiPark Akademik (E-Journals) |
op_collection_id |
ftdergipark2ojs |
language |
Turkish |
topic |
Düstûrnâme-i Enverî;Dede Korkut Türkistan/Türkmen Sahra/Günbet Yazması;Sözel dokuma;Ejderha;İşlev Folklor Folklore |
spellingShingle |
Düstûrnâme-i Enverî;Dede Korkut Türkistan/Türkmen Sahra/Günbet Yazması;Sözel dokuma;Ejderha;İşlev Folklor Folklore BİLGE SAVCI, Esra DÜSTÛRNÂME-İ ENVERÎ İLE DEDE KORKUT TÜRKİSTAN/TÜRKMEN SAHRA/GÜNBET YAZMASINDA YER ALAN EJDER MOTİFİNİN İŞLEVİ ÜZERİNE |
topic_facet |
Düstûrnâme-i Enverî;Dede Korkut Türkistan/Türkmen Sahra/Günbet Yazması;Sözel dokuma;Ejderha;İşlev Folklor Folklore |
description |
Düstûrnâme-i Enverî, 15. yüzyılının ikinci yarısında (1465) Fatih Sultan Mehmed’in hükümranlığı sırasında yazılmış 118 yapraktan oluşan Osmanlı döneminin en eski tarih kitaplarından biridir. Eski Anadolu Türkçesi ile mesnevî biçiminde yazılmış olan Düstûrnâme, 3730 beyitten oluşmaktadır. Eserin Osmanlı tarihi ile ilgili olan bölümünde Şeh Melik ve oğulları Gündüz ile Gök Alp’in ejderhayla mücadelesinin anlatıldığı metin bulunmaktadır. Metinde, ejderhanın başını almak için çıkan beylerin yaşadıkları durumlar ve sonrasında gelişen olaylar anlatılmaktadır. Dede Korkut Türkistan/Türkmen Sahra/Günbet Yazması, tarihinin henüz tahmin edilemediği ancak 17.-18. yüzyıl aralığında yazıya alınmış olabileceği söylenen 31 varaktan oluşan bir eserdir. Yazma içerinde Salur Kazan’ın ejderhayı öldürmesi ile ilgili olan anlatı yer almaktadır. Çalışmada, Oğuz-nâme özelliği gösteren bu metinlerde geçen ejderha ile mücadelenin anlatıldığı kısımlar işlevleri yönünden incelenmiştir. Sözlü yaratıcılık ortamının, yazılı yaratıcılık ortamına etkileri metinler nezdinde değerlendirilmiştir. Ejderha motifinin metinler içerisindeki işlevleri tartışılmış ve ejderha motifinin, kaynağı ya da kökeni her ne olursa olsun, halk muhayyilesinde canlılığını koruduğu ve etki alanın geniş olması neticesinde bu metinlerde de yer aldığı sonucuna ulaşılmıştır. |
format |
Article in Journal/Newspaper |
author |
BİLGE SAVCI, Esra |
author_facet |
BİLGE SAVCI, Esra |
author_sort |
BİLGE SAVCI, Esra |
title |
DÜSTÛRNÂME-İ ENVERÎ İLE DEDE KORKUT TÜRKİSTAN/TÜRKMEN SAHRA/GÜNBET YAZMASINDA YER ALAN EJDER MOTİFİNİN İŞLEVİ ÜZERİNE |
title_short |
DÜSTÛRNÂME-İ ENVERÎ İLE DEDE KORKUT TÜRKİSTAN/TÜRKMEN SAHRA/GÜNBET YAZMASINDA YER ALAN EJDER MOTİFİNİN İŞLEVİ ÜZERİNE |
title_full |
DÜSTÛRNÂME-İ ENVERÎ İLE DEDE KORKUT TÜRKİSTAN/TÜRKMEN SAHRA/GÜNBET YAZMASINDA YER ALAN EJDER MOTİFİNİN İŞLEVİ ÜZERİNE |
title_fullStr |
DÜSTÛRNÂME-İ ENVERÎ İLE DEDE KORKUT TÜRKİSTAN/TÜRKMEN SAHRA/GÜNBET YAZMASINDA YER ALAN EJDER MOTİFİNİN İŞLEVİ ÜZERİNE |
title_full_unstemmed |
DÜSTÛRNÂME-İ ENVERÎ İLE DEDE KORKUT TÜRKİSTAN/TÜRKMEN SAHRA/GÜNBET YAZMASINDA YER ALAN EJDER MOTİFİNİN İŞLEVİ ÜZERİNE |
title_sort |
düstûrnâme-i̇ enverî i̇le dede korkut türki̇stan/türkmen sahra/günbet yazmasinda yer alan ejder moti̇fi̇ni̇n i̇şlevi̇ üzeri̇ne |
publisher |
Motif Yayıncılık |
publishDate |
2022 |
url |
https://dergipark.org.tr/tr/pub/mahder/issue/72589/1162654 https://doi.org/10.12981/mahder.1162654 |
long_lat |
ENVELOPE(-55.317,-55.317,-61.150,-61.150) |
geographic |
Sultan |
geographic_facet |
Sultan |
genre |
ejder |
genre_facet |
ejder |
op_source |
Volume: 15, Issue: 39 708-725 1308-4445 2822-5538 Motif Academy Journal of Folklore Motif Akademi Halkbilimi Dergisi |
op_relation |
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2598737 https://dergipark.org.tr/tr/pub/mahder/issue/72589/1162654 doi:10.12981/mahder.1162654 |
op_doi |
https://doi.org/10.12981/mahder.1162654 |
container_title |
Motif Akademi Halk Bilimi Dergisi |
_version_ |
1766400551867645952 |