Φυτικές χρωστικές και τεχνικές χρήσης τους για την βαφή νημάτων στην υφαντική τέχνη του Πηλίου- μια διδακτική προσέγγιση στην ανάλυση και κατανόηση των διεργασιών της βαφής των νημάτων

• Main Author: Στεργίου, Παρασκευούλα Ευαγγέλου
• Format: Text
• Language: Greek
• Published: Aristotle University of Thessaloniki 2018
• Subjects: Φυτικές χρωστικές; Διδακτική προσέγγιση; Υφαντική τέχνη του Πηλίου; Herbal dyes; Teaching approach; Textile art of Pelion; evener
• Online Access: https://dx.doi.org/10.26262/heal.auth.ir.296903; https://ikee.lib.auth.gr/record/296903

Μετά από την κατάλληλη βιβλιογραφική αναζήτηση και μερικές ζωντανές μαρτυρίες γυναικών του νοτίου Πηλίου που έζησαν και χρησιμοποίησαν κάποια φυτικά χρώματα, καταγράφονται τα είδη φυτών και δέντρων που χρησιμοποιούνταν για την εξαγωγή των χρωμάτων αυτών, οι τεχνικές εξαγωγής τους και οι τρόποι βαφής των μάλλινων, των βαμβακερών, των λιναρίσιων και των μεταξωτών νημάτων που παρήγαγαν μόνοι τους οι κάτοικοι της περιοχής αυτής κατά τον προηγούμενο αιώνα. Άνθρωποι της υπαίθρου καταθέτουν τις δικές τους προφορικές μαρτυρίες και τον τρόπο δράσης τους που αφορούν τη σημασία του χρώματος στην καθημερινότητα τους τις παλιότερες εποχές. Στο τέλος του προηγούμενου αιώνα άλλαξαν ριζικά τα πράγματα. Άρχισαν να χρησιμοποιούνται πλέον οι έτοιμες χημικές βαφές για περισσότερη ευκολία και ομοιομορφία στο χρώμα. Όμως θα μας λείψει αυτή η ποικιλομορφία των χρωμάτων και το ταίριασμα μεταξύ τους με τους τόσους πολλούς τόνους που επιτυγχάνονταν με τα φυτικά χρώματα. Ακόμη κάποια λαογραφικά μουσεία , όπως το λαογραφικό μουσείο της Λάρισας, πραγματοποιεί εκπαιδευτικές και επιστημονικές δραστηριότητες μέσω σεμιναρίων βαφής νημάτων με φυτικές βαφές και τυποβαφικής. Στο πλαίσιο της δημιουργίας και της καλλιέργειας οικολογικής και περιβαλλοντικής συνείδησης των μαθητών προτείνεται το παραπάνω θέμα να εφαρμοστεί σε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα που αναλύεται παρακάτω. Στο τέλος της παρούσας εργασίας προτείνεται ένα τέτοιο πρόγραμμα που στηρίζεται στην υφαντική και στις φυτικές βαφές των νημάτων. Αναπτύσσονται δραστηριότητες για τους ενδιαφερομένους και τέλος προτείνονται φύλλα εργασίας για τους συμμετέχοντες στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Η οργάνωση και ο σχεδιασμός του προγράμματος στηρίζεται στην ανάδειξη του κοινωνικού και κριτικού χαρακτήρα της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και επικεντρώνεται στην εκπαίδευση για την αειφόρο ανάπτυξη. Βασική συλλογιστική για το σχεδιασμό τέτοιων εκπαιδευτικών προγραμμάτων αποτελεί η κινητοποίηση των εκπαιδευόμενων σε δράσεις περιβαλλοντικού χαρακτήρα, καθώς επίσης και η ενίσχυση της επάρκειας των ίδιων των εκπαιδευτικών να προσεγγίσουν τα θέματα του περιβάλλοντος και της αειφόρου ανάπτυξης, μέσα από την από κοινού βιωματική ενασχόληση με τους εκπαιδευόμενους τους και δραστηριοποίηση τους στο πεδίο. Τα προγράμματα αυτά απευθύνονται σε μικρές ομάδες μαθητών ή γενικά εκπαιδευομένων. Οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να δηλώσουν τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα που επιθυμούν, συμπληρώνοντας την επισυναπτόμενη αίτηση συμμετοχής. : After having searched for a proper bibliography and oral evidence from women who lived in Pelion and used herbal dyes, this dissertation lists the plant and tree species that they were used in order to extract their colors, as well as the extracting methods and the dying techniques. All these skills were applied on woolen, cotton, lawn and silk yarns produced by the locals of Pelion during the previous century. People who lived in agricultural areas also attested influence of herbal dyes in their everyday life. However things changed radically after the middle of that century because the use of chemical dyes, since they were evener and easier in use when being applied. On the other hand we missed the rich variety of natural dyes and the numerous color tones when being mixed together .Some folklore museums, such as the museum of Larisa holds educational and scientific activities through seminars about herbal dying and color printing on textiles using standard designs. In relation to the creation and the cultivation of ecological and environmental consciousness of the students the above activity is suggested to be practiced on an educational programme which will be detailed below. At the end of this dissertation a similar learning course is recommended based on natural dying of yarns. Herbal dying activities are developed with this theme and some exercise sheets are also shown at the end of the project.The construction and the organizing of the programme is based on the importance of the environmental education of the students and focuses on learning the continuing development. The programme aims to make students understand and take part in environmental affairs and to cooperate with their teachers for preserving these ecological techniques of natural dying.These learning courses aim to small groups. These students must apply for the course they are interested in, just by filling in the application form which is included.