Συμβολή στη μελέτη της ανάκαμψης της ολικής στήλης όζοντος για το διάστημα 1979 – 2009:

• Main Author: Σαρηγιαννίδου, Βαρβάρα Κωνσταντίνου
• Format: Text
• Language: Greek
• Published: Aristotle University of Thessaloniki 2011
• Subjects: ολική στήλη όζοντος; ανάκαμψη; τηλεσυνδέσεις Βορείου Ημισφαιρίου; total ozone column; depletion; teleconnections of the Northern Hemisphere; South Pole; South pole
• Online Access: https://dx.doi.org/10.26262/heal.auth.ir.128306; https://ikee.lib.auth.gr/record/128306

Το τόσο πολύτιμο ατμοσφαιρικό στοιχείο, το όζον, που προστατεύει όλα τα έμβια όντα και τα φυτά από την από την καταστροφή του DNA τους και από εγκαύματα, μειώνεται ραγδαία τις τελευταίες δεκαετίες. Συστηματικές μετρήσεις επιβεβαίωσαν την μείωση η οποία άγγιξε το ακρότατο των 73 DU τον Σεπτέμβρη του 1994 πάνω από τον Νότιο Πόλο. Η περιοχή της ατμόσφαιρας με χαμηλή συγκέντρωση του όζοντος σε μια έκταση εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων (όσο η έκταση της Ευρώπης) ονομάστηκε τρύπα του όζοντος.Η ολική στήλη του όζοντος παρακολουθείται συνεχώς τόσο με επίγειες όσο και με δορυφορικές μετρήσεις. Για 15 χρόνια (1979-1994) η τάση της ολικής στήλης του όζοντος υπολογίζεται αρνητική και η συγκέντρωση του όζοντος συνεχώς μειώνεται. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια αρχίζει να φαίνεται παύση ή σταδιακά αναστροφή της αρνητικής τάσης προς θετική. Παράλληλα, αναζητούνται τα αίτια που οδήγησαν στην τρύπα του όζοντος και κατά πόσον αυτά ήτανε φυσικά (ηλιακή δραστηριότητα, δυναμικές διεργασίες της ατμοσφαίρας) ή ανθρωπογενή (χημικές ουσίες που εκλύονται από την ανθρώπινη δραστηριότητα).Στην παρούσα εργασία μελετάται η αρνητική τάση της ολικής στήλης όζοντος στο διάστημα 1979-2009. Παράλληλα εξετάζεται η θετική τάση της ολικής στήλης όζοντος στο διάστημα 1994-2009 έχοντας ως ημερομηνία αναστροφής της τάσης τον Δεκέμβριο του 1993. Ως παράμετροι της τάσης λαμβάνονται οι δυναμικές διεργασίες της ατμόσφαιρας (QBO10, QBO30, E-P flux), η ηλιακή δραστηριότητα (Lf10.7) και οι τηλεσυνδέσεις του Βορείου Ημισφαιρίου (NAO, AO, WP, EP/NP, PNA, EA/WR, SCA, TNH, POL, PT). Σύμφωνα με την υπόθεση της γραμμικής παρεμβολής, με την οποία μελετάται η γραμμική τάση της ολικής στήλης όζοντος, φαίνεται ότι οι δυναμικές διεργασίες της ατμόσφαιρας δεν μπορούν να εξηγήσουν μέρος της ανάκαμψης της ολικής στήλης όζοντος. Συνεπώς υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν στο φαινόμενο αυτό. : One of the most valuable elements in the earth’s atmosphere is ozone, because its role is very important in the protection of life on Earth. The ozone layer absorbs the dangerous ultraviolet radiation that would otherwise penetrate Earth’s atmosphere and cause serious damages on the DNA of the various life forms on Earth. During the past decades numerous studies of trend characteristics of atmospheric ozone have concluded that the concentration of ozone in atmosphere has been reduced and has reached the lowest level of 73DU in September 1994 over South Pole. The area where the total ozone amount is less than the characteristic value of 220 Dobson Units is defined geographically as the ozone hole. The ozone hole has steadily grown in size (up to 27 million sq. Km) and length of existence (from August through early December) over the past two decades.The total column ozone is constantly measured by terrestrial and satellite measurements. For the last 15 years the ozone trend is found to be negative leading to further ozone depletion. This documented stratospheric ozone decline was attributed to human emissions of ozone depleting substances, which led to the successful implementation of the Montreal Protocol and its amendments. However, previous decreases in ozone have started to lessen and turn around as a recovery of ozone. In the mean time, more studies are still being carried out on the causes of the ozone depletion and whether they are human (ozone depletion chemicals) or natural (solar flux, dynamical procedures of the atmosphere).In this thesis we investigate the negative trend of the total column ozone between 1979 and 2009. Additionally, the positive trend of the total column ozone is examined between 1994 and 2009, while December 1993 is specified as the date of change on trend. The parameters that are included are the dynamical variability of the atmosphere (Quasi-Biennal Oscillation and Eliassen-Palm flux), the solar cycle variability (Lf10.7cm) and the teleconnections of the Northern Hemisphere (NAO, AO, WP, EP/NP, PNA, EA/WR, SCA, TNH, POL, PT).According to the hypothesis of the linear trend model, the dynamical procedures don’t seem to play a critical role either in the negative or the positive trend of stratospheric ozone. That leads to the conclusion that other factors affect the ozone depletion in the atmosphere and these factors may be responsible for the turn around in the ozone concentration.