SÜPERKRİTİK AKIŞKAN ORTAMINDA ENANTİYOMERİK AŞIRILIKTA KİRAL HİDROKSİ KETONLARIN ENZİMATİK SENTEZİ

• Main Author: YILDIZ, Nuray
• Other Authors: Mühendislik Fakültesi
• Format: Other/Unknown Material
• Language: Turkish
• Published: 2006
• Subjects: Antarc*; Antarctica
• Online Access: https://hdl.handle.net/20.500.12575/68246

Bu çalışmada, farmasötik endüstrisi için potansiyel öneme sahip kiral hidroksi ketonlardan 6-hidroksi-3-metoksisiklo-2-hekzen-1-on ve benzoinin lipaz enzimi kullanılarak süperkritik karbon dioksit (SCCO2) tepkime ortamında sentezi ilk kez araştırılmıştır. Enantiyomerik aşırılığa, ortam basıncı (70-150 bar), sıcaklığı (35-45 C), pH (5-9) ve ortamdaki organik çözücülerin (Dimetil sülfoksit (DMSO), Aseton, N,N-Dimetilformamit (DMF), Tetrahidrofuran (THF)), Asetonitril, n-Hekzan, Siklohekzan, Etil asetat) etkileri incelenmiştir. Benzoinin süperkritik akışkan ortamında sentezinde enzim (Porcine pancreas, Candida antarctica, Rizopus arrhizus, Pseudomonas cepacia, Aspergillus, Rhizopus niveus, Hog pancreas, Pseudomonas fluorescens, Mucor Miehei, Candida cylindracea) taraması yapılmıştır. İncelenen on adet enzimden sadece dört tanesi (Porcine pancreas, Candida antarctica, Candida cylindracea, Aspergillus,) ile ürün dönüşümü sağlanabildiği ince tabaka kromatografisi (TLC) ile belirlenmiştir. Porcine pancreas ve Candida antarctica enzimi ile S-benzoin, Candida cylindracea (CCL) ve Aspergillus enzimleri kullanıldığında ise R-benzoin enantiyomerik aşırılıkta elde edilmiştir. En yüksek enantiyomerik aşırılık (ee) CCL enzimi ile elde edildiğinden işletim parametrelerinin enantiyomerik aşırılığa etkisi CCL enzimi ile araştırılmıştır. 70 bar basınçta sıcaklık arttıkça enantiyomerik aşırılığın değişmediği, 80 ve 90 bar basınçta ise sıcaklık ile azaldığı görülmüştür. 35 ºC ve 40 ºC'de basınç arttıkça 90 bar'a kadar enantiyomerik aşırılık artmış, 90 bar'dan sonra ise kritik noktadan uzaklaşılması ile azaldığı görülmüştür. 45 ºC'de ise basınçla azaldığı belirlenmiştir. Benzoin sentezinde en uygun deney koşullarını belirlemek için Yanıt Yüzey Yöntemi (RSM, Design Expert 6) kullanılmıştır. Benzoinin enantiyomerik aşırılıkta üretimini etkileyen parametrelerden pH, sıcaklık ve basınç için RSM ile deney koşulları tasarlanmış ve deneyler gerçekleştirilmiştir. Modelden elde edilen optimizasyon sonucuna göre 40 °C sıcaklık, 79 bar ...