| Summary: | Jojoba yağı, kozmetikte cilt koruyucu ürünlerde ve şampuanlarda yumuşatıcı, gıda sanayiinde katkı maddesi ve yüksek hızda çalışan makinelerde ise yağlayıcı olarak kullanılan bir vaks ester karışımıdır. Oleyik asitin oleyil alkol ile esterleşme ürünü olan oleyil oleat, jojoba yağının sentetik analoğudur. Bu çalışmada oleyil oleat, hem atmosferik koşullarda hem de süperkritik (SC) CO2 ortamında, tutuklanmış lipazlar kullanılarak üretilmiştir. Lipozyme RM IM (Mucor miehei, anyon değiştirici reçineye tutuklanmış) ve Novozym 435 (Candida antarctica, akrilik reçineye tutuklanmış) projede kullanılan enzimlerdir. Projenin ilk aşamasında, atmosferik koşullarda, sıcaklık ve karıştırma hızı kontrollu reaktörlerde, çözücüsüz ortam kullanılarak kesikli sistemde her iki enzim ile oleyil oleatın üretimine, asit/alkol mol oranı (1/7.5 – 6.65/1), enzim miktarı (%2-10 w/w substrat karışımı), sıcaklık (30-60 oC), karıştırma hızı (100-250 rpm) ve tepkime süresinin (0-24 saat) etkileri incelenmiştir. Titrasyon ile belirlenen oleyik asit derişiminin GC analizi ile de doğrulanması, oleyil alkol ve oleyil oleat derişimlerinin de GC ile belirlenmesi için yöntem geliştirilmiştir. Her iki enzim için de enzim/substrat kütle oranının %5 olması yeterli olmuş; başlangıç tepkime hızı, oleyil oleat derişimi ve dönüşüm değerleri, Mol asit/Mol alkol = 1.33/1 değerinin üzerinde azalmış, 31.5 mmol ester /g enzim değerinde maksimum derişim ( dönüşüm ile) elde edilmiştir. Sıcaklık ile başlangıç tepkime hızı artmış;. Lipozyme RM IM için 150 rpm, Novozym 435 için ise 200 rpm karıştırma hızı yeterli olmuştur. Lipozyme RM IM kullanılarak yapılan deneylerde tepkime ile oluşan suyun ortamdan uzaklaştırılması ile dönüşüm ’den ’ye yükselmiştir. Novozyme 435 ile elde edilen başlangıç tepkime hızlarının daha yüksek olması nedeniyle çalışmanın ileri aşamalarında bu enzim kullanılmıştır. Atmosferik koşullardaki oleyil oleat üretimine, asit/alkol mol oranı (0.67-2.00), enzim miktarı (%2-10 w/w substratlar), tepkime sıcaklığı (40-60 oC), tepkime süresinin (30-90 ...
|
|---|