Peyzaj bağlantılılığının saptanması ve değerlendirilmesi: Malatya kenti ve yakın çevresi örneği

• Main Author: Doğan, Duygu
• Other Authors: Şahin, Şükran, Peyzaj Mimarlığı
• Format: Doctoral or Postdoctoral Thesis
• Language: Turkish
• Published: Fen Bilimleri Enstitüsü 2022
• Subjects: Peyzaj bağlantılılığı; Malatya; Ursus arctos; Lutra lutra
• Online Access: https://hdl.handle.net/20.500.12575/85887

Bağlantılılık, artan nüfus ve bunun sonucunda artan insan faaliyetleri sonucunda bozulan ekolojik dengenin yeniden sağlanması için kullanılan araçlardan biridir. Tez çalışmasında peyzaj bağlantılılığı kavramı mekânsal ölçümler ve göstergeler kapsamında ele alınmıştır. Tezin amacı Malatya ilinde tez çalışması kapsamında belirlenen ekolojik sınır içerisinde Nazım İmar Planlarına altlık oluşturacak şekilde peyzaj bağlantılılığını nicel yöntemler ile ortaya koymak ve peyzaj koruma, kullanım ile yönetim hedefleri kapsamında değerlendirmektir. Bu amaçla potansiyel bağlantılılık güzergâhlarını saptayabilmek için doğal alanlardaki mekânsal ölçümlerden parçalılık, doğallık ve çeşitlilik ölçümleri yapılmıştır. Bunun yanı sıra yeraltı suyu beslenimini destekleyen alanların saptanması için geçirimlilik analizi (toprak, jeolojik geçirimlilik ve akarsu yoğunluğu birlikte değerlendirilerek) ve önemli yaşam alanlarını belirleyebilmek için gösterge tür (Ursus arctos L. - boz ayı, Lutra lutra L. – avrupra su samuru, Lepus europaeus P. - bayağı tavşan) habitat analizi gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen tüm analizler, hassas peyzajların belirlenebilmesi için analitik ağ süreciyle değerlendirilmiştir. Analitik ağ süreci sonucunda, analizi gerçekleştirilen her bir gösterge için elde edilen öncelik değeri örtmeler yönteminde ağırlık değerleri olarak kullanılmış ve böylece hassas alanlar belirlenmiştir. Doğal alanlar arasındaki bağlantılılık ArcGIS arayüzü olan Linkage Mapper yazılımı ile belirlenmiştir. Belirlenen güzergâhlar iklim göz önüne alınarak değerlendirilmiş güzergâhların genişlikleri tanımlanmış ve akarsu koridorları ile birlikte ele alınarak çalışma alanında potansiyel bağlantılılık güzergâhları ortaya konulmuştur. Belirlenen güzergâhlar peyzaj planlama ve tasarım ilkeleri kapsamında değerlendirilmiştir. Tez çalışmasıyla ortaya konulan bağlantılılılık modeli ile mevcut modellerden (hassas alanların belirlenmesi ve akarsu koridorlarının göz önüne alınması) farkldır. Model kapsamında ele alınan parametrelerin ele alınış ...