Ankara'da bir eğitim ve araştırma hastanesi kadın hastalıkları ve doğum polikliniği'ne başvuran gebelerde "Edinburgh doğum sonrası depresyon ölçeği" ile depresyon sıklığı ve ilişkili etmenler

• Main Authors: AKKAŞ YILMAZ, Elif (Yazar), ÇÖL, Meltem (Tez Danışmanı)
• Format: Thesis
• Language: Turkish
• Published: Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Anabilim Dalı 2019
• Subjects: TIP; Tıp (Genel); sami
• Online Access: http://hdl.handle.net/20.500.12575/32071

Günümüzde ruhsal sorunlar önemli bir halk sağlığı sorunu haline gelmiĢ olup, bunlariçerisinde en sık görüleni depresyondur. Gebelik döneminde görülen depresyon hemanne hem de bebeğin sağlığını olumsuz etkilemektedir. Bu çalıĢmada; Dr. Sami UlusKadın Doğum, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Eğitim ve AraĢtırma Hastanesi (EAH)Kadın Hastalıkları ve Doğum polikliniklerine gebelik takibi için gelen kadınlarda,gebelik depresyonunun, sıklığı, gebelikteki komplikasyonları ve diğer iliĢkilietmenleri ve depresyonun gebelik, doğum ve yenidoğan üzerine etkilerini belirlemekamaçlanmıĢtır.ÇalıĢma; ġubat 2012-Temmuz 2012 tarihleri arasında yürütülmüĢ tanımlayıcıözellikte bir araĢtırmadır. Bu süreçte, Dr. Sami Ulus Kadın Doğum, Çocuk Sağlığı veHastalıkları EAH Kadın Hastalıkları ve Doğum polikliniklerinden, rastgele olarak birpoliklinik seçilmiĢ, her gün bu polikliniğe gelen gebelerden son trimesterinde olan vedoğumunu da bu hastanede yapıp yenidoğan bilgileri bulunan, toplam 600 gebeçalıĢmaya alınmıĢtır. Verilerin toplanmasında, öncelikle gebeler araĢtırma konusundabilgilendirilmiĢ ve kendilerinden yazılı onam alındıktan sonra yüz yüze görüĢmeyöntemi ile sosyo-ekonomik durum ve depresyon açısından risk faktörü olabilecekbilgileri içeren anket formu doldurulmuĢ, ardından gebeler, EDSDÖ‟ni gözlemaltında kendileri yanıtlamıĢlardır. Kadınların, doğum ve yenidoğan ile ilgili bilgileri,doğum servisindeki kayıtlardan araĢtırılmıĢ, gebelik sonucu-doğum Ģekli veyenidoğanı değerlendirme formuna kaydedilmiĢtir. ÇalıĢmada, EDSDÖ‟nden, 13 veüzerinde puan alma durumu depresyon olarak kabul edilmiĢ ve karĢılaĢtırmalar bunagöre yapılmıĢtır.Veriler, bilgisayarda SPSS 17.0 programında veri tabanı oluĢturularakdeğerlendirilmiĢtir. Ġstatistiksel değerlendirmelerde, tek yönlü analiz olarak Ki KareTesti, Student-t Testi ve Mann Whitney-U Testi, çok yönlü analiz olarak ÇokluLojistik Regresyon Analizi kullanılmıĢtır.AraĢtırma grubunda, depresyon sıklığı % 25,5 olarak bulunmuĢtur. TekdeğiĢkenli analizlerde; yaĢ, öğrenim durumu, çalıĢma durumu, sağlık güvencesivarlığı, medeni durum, evlilik sayısı, eĢle birliktelik süresi, ilk evlilik yaĢı, evlenmeĢekli, eĢin öğrenim ve çalıĢma durumu, KBDYG, yaĢanılan evin kendine ait olmadurumu, evde birlikte yaĢanılan kiĢi sayısı ve kiĢiler, gebeliği isteme durumu,doğurganlık özellikleri (toplam gebelik, canlı doğum, ölü doğum, istemli düĢük veyaĢayan çocuk sayısı), geçmiĢ depresyon tanısı, daha önceki gebelik/doğum sonrasıdepresyon tanısı, birinci derece akrabalarda depresyon varlığı, tanı konmuĢ kronikhastalık varlığı, gebelik esnasında gebeliğe bağlı önemli tıbbi sorun, gebeliğe bağlıbulantı-kusma, sorunları eĢle paylaĢabilme, aile içerisinde huzursuzluk,akraba/arkadaĢlarla sorunların paylaĢımı-destek alma durumu depresyon varlığı ileiliĢkili bulunmuĢtur. Lojistik regresyon analizi sonuçlarına göre; birlikte yaĢanılankiĢiler (OR: 3,73), evlenme Ģekli (OR: 5,64), gebeliği isteme durumu (OR: 6,35),kronik hastalık (OR: 3,31), gebelikte tıbbi sorun (OR: 3,89), eĢ desteği (OR: 3,67,OR: 16,70) ve akraba/arkadaĢlarla sorunların paylaĢımı-destek alma durumu (OR:2,76, OR: 4,45) depresyon durumu üzerine etkili bulunmuĢtur. Ayrıca, gebelerin ilkDÖB haftası, toplam DÖB sayısı, gebelik süresince ağırlık artıĢı, iĢtah durumu,sigara-madde kullanımı, doğum sırasındaki sorunların varlığı (erken doğum, emr,preeklampsi), yenidoğanların doğum haftası, ağırlığı, boyu ve apgar skorlarıdepresyondan etkilenen faktörler olarak belirlenmiĢtir. DÖB üzerine etkili faktörlerinçoklu analizinde, depresyonun yetersiz DÖB alma riskini (1-3 kez) 24,82 katarttırdığı görülmüĢtür.Sonuçta, bu çalıĢmada gebelik depresyonu yüksek düzeyde bulunmuĢ olup,gebelik depresyonu üzerine etkili pek çok risk faktörü ve depresyonunun gebelikkomplikasyonları ve yenidoğan üzerine etkileri belirlenmiĢtir. Öncelikle, gebelikdepresyonu ile ilgili toplumdaki risk faktörlerine yönelik koruyucu yaklaĢımlarısağlamak gerekir. Bunun yanı sıra çalıĢmada belirlediğimiz faktörleri göz önünealarak, depresyon açısından risk altındaki gebeleri zamanında saptamak ve gerekendurumlarda uygun yaklaĢımlar için yönlendirmek ki bunun sağlanması için degebelik takibinin yapıldığı yerlerde uygun birimlerin kurulması, hem annede hem deyenidoğanda oluĢabilecek olumsuz sonuçların önlenmesini açısından gereklidir.AbstractToday psychological problems have become a major public health issue, the mostcommon form being depression. Depression during pregnancy has a negative impacton the mother‟s as well as the baby‟s health. The aim of this study was to determinethe impact of pregnancy related depression, its frequency, complications inpregnancy and other associated factors in women visiting the Gynecology andObstetrics outpatient clinics of Dr. Sami Ulus Gynecology & Obstetrics andPediatrics Training and Research Hospital (TRH) for the monitoring of theirpregnancy and secondarily to determine the impact of depression on pregnancy,delivery and the newborn.The study is a descriptive study which was executed between February 2012– July 2012. During this process a random outpatient clinic of the Dr. Sami UlusGynecology & Obstetrics, Pediatrics TRH Gynecology and Delivery clinics wasselected and a total of 600 pregnant women who visited the hospital daily and werein their third trimester and those who had had their deliveries at the hospital and forwhich newborn information was available were selected. In the collection of the data,first the pregnant women were informed about the subject of the research and theirwritten consent was obtained after which a survey form containing information interms of their socioeconomic status and information related to risk factors associatedwith depression was filled during a face to face interview; afterwards the pregnantwomen answered the EPDS form by themselves under supervision. The informationrelated to the delivery and newborn of these women were researched from therecords in the delivery service and the results were recorded into the pregnancydeliverymethod and newborn assessment form. In the study, those assessmentswhich scored 13 and over in terms of the EPDS were accepted as depression and thecomparisons were carried out accordingly. The data was assessed by establishing a database in the computer with a SPSS17.0 program. In the statistical assessment, Chi Square test, Student-T Test andMann Whitney-U Test were used as univariate analysis while Multiple LogisticRegression Analysis was used for multiple analyses.The depression rate among the study group was determined as 25,5%. Inunivariate analyses it was determined that age, educational status, employmentstatus, the existence of health insurance, marital status, numbers of wedlock, the timethe couple had been together, age of first marriage, form of marriage, education andemployment status of spouse, annual income per capita, whether they werehomeowners, the number of individuals living at home and their association, whetherthe pregnancy was intended, characteristics of fertility (total number of pregnancies,live deliveries, stillborn deliveries, abortions and number of living children),depression diagnosed in the past, antenatal depression/postnatal depression diagnosis in the past, occurrence of depression in first degree relatives, diagnosed chronicdiseases, major problems associated with pregnancy during the pregnancy, emesisassociated with the pregnancy, being able to share problems with the spouse, discordwithin the family, opportunity to share problems with relatives/friends-receivinsupport were found to be associated with the existence of depression. According tothe results of the logistic regression analysis the people lived with (OR: 3,73), formof marriage (OR: 5,64), whether the pregnancy was wanted (OR: 6,35), chronicdisease (OR: 3,31), medical problem during pregnancy (OR: 3,89), spousal support(OR: 3,67), OR: 16,70) sharing problems with relatives/ friends-receiving supportstatus (OR: 2,76, OR: 4,45) had an impact on depression. In addition, it wasdetermined that the first week of prenatal care, total number of prenatal care, weightgain during pregnancy, appetite, smoking substance usage, the existence of problemsduring delivery (premature labor, early membrane rupture, preeclampsia), birth weekof the newborn, weight, length and Apgar scores are factors which were affected bydepression. Multiple analysis of the factors which have an impact of prenatal carerevealed that depression increased the risk of insufficient prenatal care (1-3 times)24,82 fold. In conclusion, this study revealed a high rate of pregnancy related depression,many risk factors with an impact of pregnancy related depression and the impact ofdepression on pregnancy complications and the newborn. Initially, it is necessary toensure a preventive approach in terms of the relevant risk factors in society whichcontribute to pregnancy related depression. In addition, taking into consideration thefactors determined in the study, it is necessary to determine pregnant women who areunder the risk of becoming depressive and steer them to appropriate approacheswhen necessary which is possible with the establishment of appropriate units inplaces which provide prenatal care in order to prevent negative outcomes fromdeveloping in mothers as well as newborns.