ENANTİYOMERİK SAFLIKTA 1-FENİL–1-PROPANOLÜN LİPAZ KATALİZÖRLÜĞÜNDE ESTERLEŞME TEPKİMESİ İLE

• Main Authors: AKLAN, Ayşe Pınar (Yazar), BAYRAKTAR, Emine (Tez Danışmanı)
• Format: Thesis
• Language: Turkish
• Published: ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI 2019
• Subjects: antartic*
• Online Access: http://hdl.handle.net/20.500.12575/29410

Bu çalışmada, türevleri ilaç sanayisinde kullanılan 1-fenil-1-propanolün su aktivitesi kontrollü ortamda lipaz katalizli esterleşme tepkimesi ile kinetik rezolüsyonu gerçekleştirilmiş ve tepkimeye etki eden lipaz kaynağı, açil verici türü, çözücü türü, sıcaklık, moleküler elek miktarı ve su aktivitesi parametreleri incelenmiştir. Çalışmaların ilk aşamasında, öncelikle farklı serbest (Candida antartica Lipaz B, Porcine pancreatic Lipaz, Candida antartica Lipaz A, Pseudomonas flouresans) ve tutuklu enzimler (Novozym 435, Lipozym TL IM, Lipozym RM IM, Amona Lipase PS-CI(immobilized on ceramic)) ile çalışılarak enzim kaynağı seçilmiş ve tutuklamanın enzim aktivitesini arttırdığı gözlenmiştir. Daha sonra sırası ile açil verici türü (miristik asit, lauric asit, kaprik asit, hekzanoik asit, valerik asit, stearik asit), çözücü türü (oktan, siklohekzan, 2-2-4-trimetilpentan, tersiyer butil metil eter), moleküler elek miktarı (0-500 g) ve sıcaklık (0-50?C) parametreleri incelenmiş ve 1-fenil-1-propanolün kinetik rezolüsyonunda, en uygun koşullar olarak Novozym 435 katalizörlüğünde 40?C’de 300 mg moleküler elek (aw=0.32), trimetilpentan çözücü ve kaprik asit açil verici olarak kullanıldığında dönüşümde elde edilen ee değeri olarak belirlenmiştir. Çalışmanın ikinci aşamasında ise tepkime farklı su aktivitesi değerlerinde gerçekleştirilmiştir. Bu deneylerde, su aktivitesinin tepkime boyunca sabit tutulabildiği doygun tuz çiftleri [Na2HPO4(7/12) (aw:0.90), Na2SO4(10/0)(aw:0.76) Na2HPO4(2/7)(aw:0.69), C2H3NaO2(3/0)(aw:0.33), MnCl2(2/4) (aw:0.33), MgCl2(6/0) ( aw:0.06)] ile aw kontrolü ve başlangıç su aktivitesinin belirlendiği doygun tuz çözeltileri [(K2Cr2O7 (aw:0.98), NaCl (0.75), (MgNO3).6H2O (aw:0.54), CH3COOK (aw:0.23), LiBr (aw:0.15), LiCl (0.11)] ile aw kontrolü yöntemleri kullanılmıştır. Doygun tuz çiftleri kullanılan deneyler dört farklı substrat derişiminde(50mM, 168 mM, 250 mM ve 330 mM) gerçekleştirilmiş ve substrat derişiminin tepkime başlangıç hızına (r0) ve ee’ye etkisi incelenmiştir. Tuz çiftleri ile aw kontrolünün yapıldığı deneylerde, her substrat derişimi için en yüksek ee değerleri aw 0.33 de elde edilmiş ve en iyi sonuçlara düşük substrat derişiminde (50mM), dönüşümde en yüksek ee () MnCl2 (6/0)(aw:0.33) tuzu ile ulaşılmıştır. Doygun tuz çiftleri ile yapılan deneylerde su aktivitesi değeri arttıkça r0 ‘ın arttığı fakat ee’nin azaldığı gözlenmiştir. LiBr (aw:0.11) tuzu ile dönüşümde ee % 88 olarak elde edilmiştir.